Versay Barış Antlaşması

Birinci Dünya Savaşı dünyanın o güne kadar gördüğü en büyük savaş olmuş ve imparatorluklar parçalanarak yerlerine ulus devletler kurulmaya başlanmıştır. İtilaf Devletleri ile Almanya, Osmanlı, Avusturya-Macaristan ve Bulgaristan’ın oluşturduğu İttifak Devletleri arasında yaşanan savaş itilaf devletlerinin galibiyetiyle neticelenmiştir. Savaş sonucunda yenik devletler ile ayrı ayrı barış antlaşmaları imzalanmış ve bu devletler parçalanarak dünya haritası yeniden çizilmiştir.

Almanya Birinci Dünya Savaşı’nın çıkmasındaki önemli aktörlerden biri olmuştur. Avrupa’da geç tamamladığı birliği ile dünya sömürge yarışına dahil olan devlet İngiltere ve Fransa ile yarışa girmiş ve bu doğrultuda en önemli müttefiki de Osmanlı Devleti olmuştur. Savaş sonrasında Paris Barış Konferansı’nı toplayan galip devletler Almanya ile Wilson ilkelerine uymayan Versay Barış Antlaşmasını imzalamış ve bir yerde Nazi Almanya’sının doğmasına da zemin hazırlamışlardır.

Versay Antlaşmasının Maddeleri

Birçok tarih otoritesi tarafından kırılgan bir barış antlaşması olarak nitelenen Versay Barış Antlaşması Almanya’nın tamamen teslim alınması demekti. Bu bakımdan İkinci Dünya Savaşına zemin hazırlayan antlaşmalardan biri olarak kabul edilir. Antlaşmanın maddeleri arasında şu ağır maddeler yer alıyordu:

• Almanya ve Avusturya arasındaki ittifak son bulacak bir daha olmayacaktır.
• Savaşın en önemli sebeplerinden olan Alsas Loren bölgesi Fransa’ya bırakılacak.
• Alman Ordusu terhis edilecek ve İtilaf Devletleri denetiminde olarak yapısı yeniden düzenlenecektir.
• Almanya savaş boyunca kazandığı deniz aşırı topraklardan vazgeçecektir.
• Almanya topraklarında Polonya, Çekoslovakya ve Belçika adında devletler kurulacaktır. Böylece Alman birliği parçalanmış oluyordu.
• Almanya İtilaf Devletleri’ne savaş tazminatı ödeyecektir.
• Almanya silah üretimi yapmayacak uçak ve denizaltı üretimlerine son verecektir.
• Zorunlu askerlik olmayacak donanma itilaf devletlerine teslim edilecektir.
• Almanya Ren Nehri’nin doğu kıyısından itibaren 50 km’lik alanda asker bulunduramayacaktır.

 28 Haziran 1919 yılında imzalanan Versay Antlaşması bu maddeleriyle Almanya Devleti’ni adeta yok ediyordu. Bu sebeple birçok tarih otoritesi bu antlaşmanın Nazi Almanya’sını doğurduğuna inanıyor.

Versay Antlaşması’nın Sonuçları

Versay Antlaşması Almanya’nın esaret altına alındığı antlaşma olarak kabul edilir. Bu bakımdan alman tarihinde çok kabul gören bir antlaşma değildir. Ayrıca maddeleri itibarıyla uzun süren bir antlaşma olmayacağı da açıktır. Nitekim sonuçlarına bakıldığında bu gayet net bir şekilde ortaya çıkacaktır:

• Versay Antlaşması’nın en büyük ve en önemli sonucu İkinci Dünya Savaşı’nın patlak vermesidir. Nitekim Nazi Almanya’sı Hitler öncülüğünde savaşı başlatan adımları atmıştır.
• Alman ekonomisi büyük darbe yemiş ve Almanya dışa bağımlı hale gelmiştir.
• Tazminat maddesiyle Almanya Birinci Dünya Savaşı’nın müsebbibi kabul edilmiş ve ekonomik olarak altından kalkamayacağı bir yük altına girmiştir.
• Versay Antlaşması Almanya’da milliyetçi hareketlerin yoğunlaşmasını sağlamış ve neticede Nazi Partisinin kuruluşunu hazırlamıştır.
• İngiltere ve Fransa Avrupa’da en önemli rakiplerini devre dışı bırakmışlardır.

Bütün bunlara bakıldığında dünya tarihi açısından Versay Antlaşmasının önemi net bir şekilde anlaşılmaktadır.

Bir önceki yazımız olan Turnadağ Savaşı Tarihi Nedenleri Sonuçları başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.