Kuvayı Milliye’nin Özellikleri

Mondros Ateşkes Antlaşmasından sonra antlaşmaya dayanarak Osmanlı topraklarını işgal etmeye başlayan devletler ilk başlarda herhangi bir direnişle karşılaşmadılar. Osmanlı ordusu tercih edilmiş ve zaten devletin elinde bu işgallere karşı koyacak bir ordu da kalmamıştı. Diğer taraftan padişah ve Osmanlı hükümetinin işgaller karşısında çaresiz ve sessiz kalması Anadolu’da yeni bir direnişin başlangıcını ateşlemiştir.

Bu noktada hemen her bölgede bölgesel olarak kurulan cemiyetler bir taraftan halkı milli bilinç ve şuur noktasında bilinçlendirirken diğer taraftan da fiilen işgal edilen bölgelerde silahlı direnişe başlanmasını sağlamıştır. Bu çerçevede düzenli ordu kurulmadan önce düzensiz ve atlı birliklerden oluşan Kuvayi Milliye birlikleri oluşturuldu. Bunlarla ilk başlarda çete savaşları başlarken daha sonrası için bunların bütün vatanı işgallerden kurtarmak noktasında yetersiz oldukları görüldü.

Özellikleri

Kuvayi Milliye milli mücadele açısından son derece önemli bir süreç olurken diğer taraftan sürecin devam ettirilmesi ve sonlandırılması açısından yetersiz görülmüştür. Bu bakımdan bu birlikler daha sonra düzenli ordu saflarına katılarak kendilerini lağvetmişlerdir. Bu çerçevede Millî Mücadele döneminde büyük önemi bulunan Kuvayi Milliye birliklerinin özelliklerini şu şekilde sıralayabiliriz:

• Düzenli ordu olmamaları ve eli silah tutan herkesin katılabileceği küçük müfrezelerdi. Ayrıca silah bakımından da son derece yetersiz birliklerdi.
• Düzenli bir emir komuta zinciri olmayıp birlikler içerisinde eski askerler, efeler, eşkıyalar ve halktan gönüllü olarak katılanlar yer almıştır. Bu bakımdan herhangi bir düzen tutturmak zor olmuştur.
• Kuvayi Milliye birliklerinin temel ihtiyaçları genel olarak halktan karşılanmıştır. Her bölgenin birliği kendi yöresindeki halktan aldıklarıyla silah ve cephane ihtiyacını karşılamıştır.
• Kuvayı- Milliye birliklerinin toparlanması ve tek bir çatı altında toplanıp düzenli orduya katılmaları Balıkesir ve Alaşehir kongreleri sonrasında olmuştur. Ayrıca bu birliklerin büyük bir kısmı Ege bölgesinde bulunuyordu.
• Kuvayi-ı Milliye’nin bir araya toplanmasıyla toplu orduya geçiş hızlanmış ve kolaylaşmıştır. Bununla birlikte tek elden yönetilen ve daha profesyonel olarak idare edilen Batı cephesi bu şekilde kurulmuştur.
• Kuvayı Milliye birlikleri ilk olarak Yunanistan’ın İzmir’i işgaline tepki olarak kurulmuş birliklerdir.
• En önemli faydaları ise düzenli ordu birlikleri oluşturulana kadar düşman üzerinde baskı oluşturmaları ve onları yavaşlatmaları olmuştur. Bu sayede düzenli ordu için gereken zaman kazanılmış oldu.
• Kuvayı Milliye birliklerinin bir diğer özelliği ise her bireri kendi kuruldukları bölgenin kurtuluşu için savaşmasıdır. Bütün yurdun kurtulması için bundan çok daha fazlasına ihtiyaç duyuluyordu.

Bu çerçevede Millî mücadele döneminde özellikle halk arasında işgallere karşı ayaklanma ve milli şuurun oluşmasına katkı sunan Kuvayı Milliye birlikleri özellikle TBMM’nin kuruluş sürecinde de Ankara Hükümeti’ne karşı başlayan ayaklanmaların bastırılmasında etkili bir rol oynamıştır. Ayrıca en büyük başarıları ise düzenli ordu olmadan Maraş ve Urfa’nın Fransız işgalinden kurtarılması olmuştur.

Bir önceki yazımız olan Kuvayı Milliye Nedir? başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.