Osmanlı Devleti Yükselme Dönemi

Osmanlı Devleti’nin hüküm sürdüğü yıllar çeşitli dönemlere ayrılmıştır. Devletin kuruluşunun tamamlandığı ve bir dünya devleti olmaya başladığı zamana kadar geçen dönem kuruluş devri olarak adlandırılırken devletin her anlamda zirveye ulaştığı dönem ise yükselme dönemi olarak adlandırılır. Osman Gazi ile başlayan kuruluş dönemi genel olarak Avrupalı devletlerin saldırılarına karşı savunma içinde geçmiş ve bu dönemde toplamda altı padişah devleti yönetmiştir. Devletin kurulduğu 1299 yılından İstanbul’un fethedildiği 1453 yılına kadar geçen süre Osmanlı Devleti’nin kuruluşunun tamamlandığı dönem olarak ifade edilir.

Yükselme İstanbul’un Fethiyle Başlar

Sultan II. Mehmed’in Osmanlı tahtına 1451 yılında geçmesiyle Osmanlı Devleti artık bir dünya devletidir. Her anlamda gelişmeye hazır ve her noktada güçlü ve söz sahibidir. Sultan Mehmet’in maharetli yönetimi ile birlikte devlet kademesinde de önemli değişiklikler olmuştur. En önemli değişiklik saltanat yolunda yaşanmış ve başa geçen padişahın kardeşlerini devletin bekası için katledebileceği bir kanun çıkarılmıştır. Bu merkezi devlet otoritesinin güçlenmesi ve taht kavgalarıyla devletin yıpranmasını önlemesi açısından önemlidir.

Diğer taraftan çağ kapatıp çağ açan ve dünya tarihinin en önemli olaylarından biri olan İstanbul 29 Mayıs 1453 tarihinde fethedilmiş ve bin yılı aşkın bu topraklarda hüküm süren Bizans İmparatorluğu tarihe karışmıştır. Bu çerçevede Asya ve Avrupa’nın birleştiği topraklar Osmanlı Devleti hakimiyetine girmiştir. Yine bu dönemde Kırım’ın fethedilmesi ve Karadeniz’in Anadolu tarafında yapılan fetihler Karadeniz’i bir Türk gölü haline getirir. Bütün bunlar devleti hem askeri bakımdan hem de ekonomik olarak büyük bir güç haline getirmiştir.

Bayezid, Yavuz ve Kanuni

Fatih Sultan Mehmet’ten sonra Bayezid dönemi bir müddet Cem Sultan sebebiyle durgun geçse de onun kabına sığmayan evladı Sultan I. Selim dönemi Osmanlı’nın doğuda ve İslam dünyasında tek hâkim ve tek lider olduğu dönem olmuştur. O zaman için dünyanın en güçlü devletleri arasında yer alan Safeviler ve Memlükler’le hem dini hem de siyasi problemler sebebiyle çıka savaşlarda Osmanlı Devleti kesin bir üstünlük kurmuştur. Bu bakımdan Yavuz Sultan Selim Dönemi doğuda fütuhatlarına hızla devam ettiği dönem olmuştur.

Avrupalıların “Muhteşem Süleyman” dedikleri Sultan I. Süleyman ise Yavuz’dan sonra tahtın tek varisi olarak tahta geçmiş ve kendisini karada, denizde ve ekonomik olarak en güçlü devletin başında bulmuştur. Bu bakımdan yaptığı seferler ve savaşlarda babasının mirasını doğru bir şekilde değerlendirmiş ve devletin zirveye ulaşmasını sağlamıştır. Bu dönemde Osmanlı Devleti sadece siyaseten değil ilim, ekonomi, sosyal hayata, edebiyat, sanat vb. birçok alanda zirveye ulaşmış ve en güçlü dönemlerini yaşamıştır. Kanuni’den sonra bu dönem bir müddet daha devam etse de II. Selim ve III. Murat dönemleri bu anlamda daha durgun ve farklı problemlerle geçmiştir.

Bir önceki yazımız olan Millî Mücadele Dönemi başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.