İlk Türk Devletleri

1

Türklerin tarihi çok eskilere dayanır. M.Ö 7. Yüzyıllarda tarih sahnesine çıktığı sanılan Türklerin tarih boyunca birçok devlet kurduğu da bir gerçektir. Dünyanın en eski kıtaları olan Asya, Avrupa ve Afrika başta olmak üzere hemen her noktada teşkilatlanmayı ve devlet kurmayı başaran Türkler bu bağlamda önemli bir geçmişe sahiptirler. Bunun yanında birçok milleti kendi kültür ve inanışlarıyla etkilemişler ve göç ettikleri coğrafyalarda kadim bir medeniyet oluşturmuşlardır.

Türklerin tarihi hakkında ilk ve gerçekçi bilgiler Çin kaynaklarından elde ediliyor. M.Ö. 3. Yüzyılda Asya topraklarında kurulan Asya Hun Devleti Türklerin kurduğu ilk devlet olarak bilinir. Mete Han tarafından kurulan devlet Çin’le büyük bir mücadeleye girişmiş ve neredeyse bütün Asya topraklarına yayılan bir imparatorluk olmuştur. Ancak zamanla zayıflamış ve yıkılmıştır. Asya Hun Devleti’nin yıkılmasından sonra onu Göktürkler ve Uygur Devleti takip etmiştir.

  • Asya Hun Devleti
  • Avrupa Hun Devleti
  • I. Ve II. Göktürk Devleti
  • Uygur Devleti
  • Avarlar
  • Hazarlar
Hun İmparatorluğu Bayrağı

Kavimler Göçü ve Avrupa Hunları

Asya Hun Devleti’nin ikiye ayrılmasıyla birlikte Türkler ’in bir kısmı batıya doğru göçmüşlerdir. Bu yer değiştirme dünya tarihinde de birçok önemli sonucu doğurmuştur. İlk olarak Avrupa topraklarındaki kavimlerin yeri değişmiş ve Türkler ‘in önünden kaçan bazı kavimler şu anda bulundukları topraklara yerleşmişlerdir. Diğer taraftan bölgenin büyük bir kısmına hâkim olan Roma İmparatorluğu Batı ve Doğu Roma olmak üzere ikiye ayrılmıştır.

Balamir önderliğinde Avrupa’ya göçen Türkler burada Avrupa Hun Devleti’ni kurmuşlardır. Atila zamanında hem Batı Roma üzerine hem de Doğu Roma üzerine önemli seferler düzenlenmiş ve iki devlette vergiye bağlanmıştır. Atila sonrasında ise çeşitli ayaklanmalar devleti zayıflatmış ve devlet yıkılmıştır.

Göktürk Bayrağı

Göktürkler

Tarihte ilk kurulan büyük Türk Devletlerinden olan Göktürkler Ötüken topraklarına yerleşmişler ve burada hakimiyet kurmuşlardır. Bumin Kağan tarafından kurularak tarihte Türk adını taşıyan ilk devlet unvanına sahiptir. Çin’in baskıları ve entrikaları sebebiyle ikiye ayrılmış ve daha sonra yıkılmıştır. Ancak bu devletin küllerinden ikinci bir Göktürk Devleti Kutluk Kağan önderliğinde kurulmuştur. Bilge Kağan, Kül Tigin ve Tonyukuk gibi değerli devlet adamları bu dönemde yetişmiş ve Orhun Kitabeleri de bu dönemin eserleri arasındadır.

Uygur Devleti Bayrağı

Uygur Devleti

Uygur Devleti Türkler ‘in göçebe yaşamına son veren devlet olarak ilk defa yerleşik hayata geçmişlerdir. Uygur alfabesini de kullanan devlet matbaayı da ilk defa kullan devlet unvanı taşır. Mani dinini benimsemeleri inançları sebebiyle Türklere has olan cesaret ve savaşçılık özelliklerini kaybetmelerine sebep olmuştur. Bu bakımdan da Kırgızların saldırıları neticesinde dağılmışlardır.

Bunlarla birlikte yine Asya topraklarında Avarlar ve Hazarlar olmak üzere daha farklı çeşitli Türk devletleri de kurulmuştur. Avarlar Hristiyanlığı kabul eden ilk devlet olurken Hazarlar ise Museviliği benimseyen tek Türk devleti olmuşlardır.

Bir önceki yazımız olan Soğuk Savaş Dönemi başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.

1 thought on “İlk Türk Devletleri

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir