Malazgirt Savaşı

Türk tarihinin en önemli savaşlarından biri olan Malazgirt Savaşı Anadolu’nun Türklere kapısının açıldığı ve o tarihten itibaren Anadolu’nun hızla Türkleştiği bir savaş olarak kabul edilir. 1071 yılında Büyük Selçuklu Devleti ile Bizans İmparatorluğu arasında Muş’un Malazgirt Ovası’nda gerçekleşen savaşta Selçuklu Sultanı Alparslan Bizans İmparatoru Romen Diyojen’i mağlup ederek esir almış ve Bizans ordusunu ağır bir yenilgiye uğratmıştır. Bu anlamda Anadolu artık bir Türk yurdu haline gelmiştir.

Savaşın Gelişimi

Tuğrul Bey’in vefat edip Sultan Alparslan’ın tahta geçmesinden sonra Selçuklu akınları daha çok batı yönünde ve Anadolu üzerinde yoğunlaşmaya başladı. Taht meselesini ve birtakım karışıklıkları hallettikten sonra yönünü batıya dönen Sultan Alparslan önce Ani ve Kars kalelerini daha sonra ise Anadolu’da yer alan Malazgirt ve Erciş kalelerini ele geçirdi. Diğer taraftan hakimiyeti altındaki Türk boylarına ise Anadolu’ya göç izni verdi.

Buna karşılık Bizans İmparatoru Diyojen bu akınlara karşı sefer düzenleyerek Koçhisar kalesini almış ve Türk akınlarının önünü kesmek istemiştir. Alparslan ise Diyarbakır’ı alarak güneye yönelmiş ve Urfa’yı kuşatmış oradan Halep’e geçmiştir. Ayrıca yine yanındaki komutanlara Bizans topraklarına akınlar düzenlemeleri için emir vermiştir.

Bu akınlardan son derece rahatsız olan Bizans sorunu kökünden çözmek için Romen Diyojen önderliğinde büyük bir ordu hazırlayarak Doğu’ya doğru sefere çıkmıştır. O sıralarda Halep’te olan Sultan Alparslan büyük ir Bizans ordusunun yaklaşmakta olduğu haberini alınca hızla geriye doğru dönerek Muş’un Malazgirt Ovası’nda bu büyük orduyu karşılamıştır.

Savaşın Sonuçları

İki ordu Malazgirt’te karşılaştığında arada sayı bakımından büyük dengesizlik bulunuyordu. 50 bin kişilik Selçuklu ordusunun karşısında 200 bin kişilik bir Bizans ordusu bulunuyordu. Komutanlarıyla durumu gözden geçiren Sultan Alparslan atlı birliklerine güvenerek hücuma geçti ve hantal Bizans ordusuna önemli kayıplar verdirdi. Bizans ordusunun süvari kuvvetini ise Kıpçak, Peçenek ve Uz’lardan oluşan Türkler oluşturuyordu. Savaşın en kızgın zamanında Selçuklu saflarına katılan bu birlikler Bizans ordusunun çökmesini sağladılar.

Ordusunun dağıldığını ve savaşı kazanma ihtimali kalmadığını gören Diyojen kaçmaya kalkışsa da hilal taktiği ile bütün birliklerinin etrafının çevrildiğini gördü ve çaresiz çarpışmaya başladı ve nihayetinde esir düştü. Sultan Alparslan Diyojen’i bir müddet misafir ettikten sonra ülkesine dönmesine müsaade etti.

Malazgirt Savaşı Anadolu’nun bir Türk yurdu olmasının başlangıcı kabul edilir. Hızla fethedilmeye başlanan diğer Anadolu topraklarına Orta Asya’dan gelen Türkmenler yerleştirilmeye başlanmış ve Anadolu’nun Türkleşmesi hızlanmıştır. Bununla birlikte Bizans sadece İstanbul’la sınırlı kalan bir bölgeye hapsedilmiş ve Osmanlı Devleti’ne kadar uzanan bir dönem başlamıştır. Bununla birlikte haçlı seferleri de bu dönemden sonra başlayarak özellikle Türkleri Anadolu’dan atmak ve kutsal toprakları kurtarmak adına yapılmıştır. Bu bakımdan Malazgirt Savaşı Türk tarihinin en büyük zaferlerinden biri kabul edilir.

Bir önceki yazımız olan Kösem Sultan Kimdir? başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.