Osmanlı ve Türkiye Tarihi

Anadolu (Asya’daki Türkiye) MÖ 1900’de Hint-Avrupa Hititleri tarafından ve Hitit imparatorluğunun MÖ 1200’deki çöküşünden sonra Frigler ve Lidyalılar tarafından işgal edildi. Pers İmparatorluğu bölgeyi MÖ 6. yüzyılda işgal etti ve yerini Roma İmparatorluğu’na, ardından Bizans İmparatorluğu’na bıraktı. Osmanlı Türkleri ilk olarak 13. yüzyılın başlarında ortaya çıktılar, Bizans’ın doğu sınırlarına baskı yapan Türk ve Moğol çetelerine boyun eğdirdiler ve Hıristiyan Balkan devletlerini vassalları haline getirdiler. Yavaş yavaş Yakın Doğu ve Balkanlar’a yayıldılar, 1453’te Konstantinopolis’i ele geçirdiler ve iki yüzyıl sonra Viyana kapılarına saldırdılar. En yüksek döneminde, Osmanlı İmparatorluğu Basra Körfezi’nden batı Cezayir’e kadar uzanıyordu. 600 yıl süren,

Kanuni Sultan Süleyman’ın (1494-1566) saltanatından sonra, Osmanlı İmparatorluğu siyasi, idari ve ekonomik olarak gerilemeye başladı. 18. yüzyıla gelindiğinde Rusya, kendisini Türkiye’nin Balkan topraklarındaki Hıristiyanların koruyucusu olarak kurmaya çalışıyordu. Rus hırsları Kırım Savaşı’nda (1854-1856) İngiltere ve Fransa tarafından kontrol edildi, ancak Rus-Türk Savaşı (1877-1878) Bulgaristan’a fiilen bağımsızlık ve Romanya ve Sırbistan’ı sultana olan nominal bağlılıklarından kurtardı. Türkiye’nin zayıflığı, 1909’da Jön Türkler olarak bilinen genç liberallerin isyanını teşvik etti. Sultan Abdülhamid’i bir anayasa vermeye ve liberal bir hükümet kurmaya zorladılar. Ancak reformlar, İtalya (1911–1912) ve Balkan Savaşları (1912–1913) ile bir savaşta daha fazla yenilgiye engel olmadı. Türkiye, Birinci Dünya Savaşı’nda Almanya’nın yanında yer aldı ve,

TÜRKİYE CUMHURİYETİ

Kurtuluş Savaşı & MUSTAFA KEMAL ATATÜRK

1. Dünya Savaşı’ndan sonra Türkiye müttefik kuvvetler tarafından işgal edildi. Mondoros Mütarekesi’ni imzalayan taraflar, yani Fransa, İngiltere ve İtalya, belirlenen şartları açıkça çiğnediler ve ordularını Türk vilayetlerinden çekmediler. Böylece Adana hâlâ Fransızlar, Urfa, Maraş, Merzifon ve Samsun İngilizler, Antalya ve Konya ise İtalyanlar tarafından işgal ediliyordu. Üstüne üstlük, 15 Mayıs 1919’da Yunan Ordusu, Fransa, İngiltere ve İtalya’nın rızasıyla İzmir’e girdi. Bir savaş yaklaşıyordu.

Mustafa Kemal, 19 Mayıs’ta Türk Kurtuluş Savaşı’nı başlattı. Türk Ordusu, önemli bir zaferden sonra düşman kuvvetlerinin çoğunluğunu kazandı. Savaştaki üstün askeri başarılarından dolayı Mustafa Kemal’e Gazi ve Mareşal unvanları verildi.

Türk tarihinin dönüm noktası 24 Temmuz 1923’te Lozan Antlaşması’nın Türkiye’ye bağımsız bir ulus statüsü verdiği tarih oldu. Alev alev yanan silahlardan ve şiddetli savaş çığlıklarından uzakta, Mustafa Kemal şimdi kendini güçlü, dinamik bir devlet kurmaya verdi.

Sonunda 29 Ekim 1923’te Türkiye Cumhuriyeti’ni kurdu. Türkiye’nin ilk Cumhurbaşkanı seçildi.

CUMHURİYET

Türkiye’nin mevcut sınırları 1923’te Lozan Konferansı’nda çizildi ve Türkiye, Kemal Atatürk’ün ilk cumhurbaşkanı olduğu bir cumhuriyet oldu. Osmanlı saltanatı ve hilafet kaldırılmış, Atatürk’ün önderliğinde modernleşme, reform ve sanayileşme başlamıştır. Türk toplumunu laikleştirdi, İslam’ın baskın rolünü azalttı ve Türkçeyi yazmak için Arapça’yı Latin alfabesiyle değiştirdi. Atatürk’ün 1938’de ölümünden sonra, istikrarsızlık dönemlerine ve kısa askeri yönetim aralıklarına rağmen, parlamenter hükümet ve çok partili sistem yavaş yavaş Türkiye’de kök saldı. Dünya Savaşı’nın büyük bölümünde tarafsız kalan Türkiye, 23 Şubat 1945’te Almanya ve Japonya’ya savaş ilan etti, ancak çatışmada aktif bir rol almadı. Türkiye 1952’de NATO’ya tam üye oldu, Balkan Antantında imzacı oldu (1953),

Kıbrıs Müdahalesi

Türkiye, Kıbrıs sorununa 1974 yılında müdahil olmuş ve Kıbrıslı Türkler ile Kıbrıslı Rumlar arasındaki anlaşmazlıkları çözmeye yönelik diplomatik çabaların sonuç vermemesi üzerine 20 Temmuz 1974’te karaya asker çıkararak müdahale etmek zorunda kalmıştır. Türkiye, adanın %40’ının kontrolünü ele geçirmesinin ardından 16 Ağustos’ta tek taraflı olarak ateşkes ilan etti. Kıbrıslı Türkler 13 Şubat 1975’te kuzeyde kendi devletlerini kurdular. 30 günlük bir uyarının ardından Temmuz 1975’te Türkiye, İncirlik’teki “NATO görevleri” için ayırdığı ortak savunma üssü dışında tüm ABD tesislerinin kontrolünü ele geçirdi. yalnız.”

Eylül 1980’de askeri hükümetin kurulması, anarşiye doğru kaymayı durdurdu ve ekonomide bir miktar iyileşme sağladı. Altı üyeli ulusal güvenlik konseyi ve onlar tarafından atanan üyelerden oluşan bir kurucu meclis, 6 Kasım 1982’de yapılan bir referandumda seçmenlerin ezici (%91,5) çoğunluğu tarafından onaylanan yeni bir anayasa taslağı hazırladı. Sıkıyönetim kademeli olarak kaldırıldı. Ancak ordu etkili bir şekilde ülkeyi kontrol etmeye devam ediyor.

17 Ağustos 1999’da batı Türkiye, 17.000’den fazla ölü ve 200.000’den fazla evsiz bırakan (7,4 büyüklüğündeki) bir depremle harap oldu. Kasım ayında büyük bir deprem daha meydana geldi.

Azerbaycan’ın Bakü şehrinden Akdeniz’in liman kenti Ceyhan’a uzanan 3 milyar dolarlık 1000 millik petrol boru hattının inşaatına Eylül 2002’de başlandı. Boru hattı Temmuz 2006’da açıldı.

Kasım 2002 seçimlerinde, yakın zamanda kurulan Adalet ve Kalkınma Teşkilatı Partisi (AK) kazandı. Ancak lideri Recep Tayyip Erdoğan, 1998’deki bir mitingde İslami bir şiir okuyarak “dini nefreti körüklemekten” mahkûm olduğu için başbakan olmaktan men edildi. Bir diğer popüler AK lideri Abdullah Gül, o zamana kadar başbakanlık yaptı Türk kanunu, Erdoğan’ın kolayca kazandığı parlamentoda tekrar aday olmasına izin verecek şekilde değiştirildi. Gül başbakanlıktan istifa ederek Erdoğan’a yol açtı.

Mart 2003’te, Türkiye parlamentosu ABD’nin Irak’a karşı devam eden savaş için Türk üslerini fırlatma rampası olarak kullanmasına izin veren bir kararı kıl payı geçemediğinde, ABD-Türkiye ilişkileri ciddi şekilde gerildi. Türk kamuoyu yoklamaları, Türklerin %90’ının ezici bir çoğunluğunun Irak’taki savaşa karşı olduğunu bildirdi, ancak ABD ülkeye çok ihtiyaç duyulan ekonomik yardım sözü vermişti.

Kasım 2003’te iki terör saldırısı İstanbul’u sarstı. 17 Kasım’da iki sinagogun yakınında bomba yüklü araçlar patladı; 22 Kasım’da İngiliz Konsolosluğu ve bir İngiliz bankası hedef alındı. Saldırılarda 50’den fazla kişi öldü ve yüzlerce kişi yaralandı; El Kaide’nin sorumlu olduğuna inanılıyor.

AB ÜYELİĞİ

Potansiyel AB üyeliği için kendisini daha çekici kılmak amacıyla Türkiye, bazı baskıcı yasalarını ve politikalarını yenilemeye başladı. 2003 yılında parlamento, ordunun siyasi hayattaki rolünü azaltan bir yasayı kabul etti ve çoğu kuzey Irak’a sığınan PKK üyelerine kısmi af teklif etti. 2004 yılında Türk devlet televizyonu ilk Kürtçe programı yayınladı ve hükümet dört Kürt aktivisti hapishaneden serbest bıraktı. Türkiye ayrıca istisnai durumlar dışında tüm durumlarda ölüm cezasını kaldırmıştır.

Nisan 2007’de, Başbakan Erdoğan, tarihsel olarak laik bir devleti koruyan ordunun itirazları üzerine, iktidar partisinin cumhurbaşkanı adayı olarak İslamcı olan Dışişleri Bakanı Abdullah Gül’ü aday gösterdi. Ancak Gül, mecliste gerekli üçte iki çoğunluğu sağlayamadı ve daha sonra bir anayasa mahkemesi yeterli çoğunluk sağlanamadığını öne sürerek oylamayı iptal etti. Gül’ü İslamcı bir gündem barındırmakla suçlayan parlamentodaki çok sayıda laik oylamayı boykot etti. Gül, Mayıs ayında yarıştan çekildi. Ağustos ayında yapılan üçüncü tur seçimleri Gül kazandı.

Bir önceki yazımız olan Türk Kurtuluş Savaşı başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.