Helenistik Çağ Nedir?

Grek kültürünün Makedonyalı Büyük İskender’in istilalarıyla doruk noktasına ulaştığı dönem Helenistik dönem olarak adlandırılır. Klasik Grek Döneminin ardından gerçekleşen Helenistik Dönem din, sanat ve edebiyat alanında Grek kültürünün Roma Kültürü ile kaynaştığı bir dönem olmuştur. Doğu Kültürü ile de karşılaşan Grek kültürü böylece melez bir dönem geçirmiştir. Bununla birlikte Roma kültürü Roma devletinin yayılmasıyla birlikte neredeyse bütün dünyaya yayılmış ve insanlık tarihinde derin izler bırakmıştır. Grek kültürü Roma’da o kadar yoğun yaşanmaya başlanmıştır ki Latince yerine birçok yerde Grek dili konuşulmaya başlanmıştır. Daha sonraki dönemlerde ise Helenistik dönemde Grek kültürüne sahip olan bazı uygarlıkların gerilediği ve yıkıldığı görülür. Bu uygarlıkların yerini alan Roma uygarlığı Grek kültüründen klasik kültüre geçiş noktasında öncü olmuştur. Helenistik dönemde bütün bu geçişlerin yaşandığı dönem olarak bilinir.

Helenistik Dönem Öncesi Medeniyetler

Helenistik Dönemden önce Grek kültürü şehir devletlerinden oluşmaktaydı. Bağımsız bir şekilde yaşayan bu Grek şehir devletleri önemli bir medeniyetin de temsilcisi durumunda idiler. Bunlar arasında en güçlüsü ise Sparta’dır. Peloponez savaşında neredeyse bütün şehir devletlerini hakimiyetine alan Sparta dönemin en güçlü şehir devleti konumuna gelmiştir. Ancak zamanla Sparta’nın da zayıflaması beraberinde şehir devletlerinin de sonunu getirmiştir. Makedon Krallığının Yunan şehir devletleri üzerindeki etkisi artmış ve buralarda hem medeniyet hem de sanat anlamında Grek etkisi görülmeye başlanmıştır. Makedon krallığına geçen İskender zamanında ise doğu üzerine düzenlenen seferlerle Helenistik dönem başlamış oldu.

Makedonyalı Büyük İskender

İskender döneminde Makedonya İmparatorluğu İran üzerine sefere çıkmıştır. Helenistik Dönemin yayılması ve gelişmesi de bundan sonra olmuştur. Büyük Pers İmparatorluğunu mağlup ederek tarihin en büyük İmparatorluğunu kuran İskender Anadolu’dan Mısır’a Mezopotamya’dan İran’a kadar olan topraklarda hakimiyet elde etmiştir. Grek kültürünün buralarda yayılarak dünyanın diğer noktalarına ulaşması da bu sebeple hiç zor olmamıştır. İskender’in ölümüne kadar devam eden Grek kültürü etkisi zamanla Roma İmparatorluğunun büyümesi ve güçlenmesine kadar devam etmiştir. Bunun yanında Grek Kültürünün Pers Kültürüyle karşılaşması doğu kültürü arasında melez bir oluşum ortaya çıkmasına sebep oldu ve bu da Helenistik Dönem olarak adlandırıldı.

Sonuçlar

Helenistik Dönem İskender’in ölümüyle zayıflamaya başlamıştır. Grek Kültürünün ve Doğu Kültürünün kaynaştığı dönem olarak Makedon İmparatorluğunun zayıflaması Helenistik dönemin de sonunu getirmiştir. Bunun yanında Makedonya hakimiyetindeki bölgelerin tamamı Roma hakimiyetine girdi. Helenistik Dönem o kadar güçlüydü ki Roma medeniyetini de etkisi altına aldı. Makedon İmparatorluğundan geri kalan birçok krallık ve hanedanlık kendilerini Helen Döneminin varisi saysalar da hiçbiri bu medeniyeti yaşatacak kadar güçlü konuma gelemedi. Hemen hepsi güçlü Roma İmparatorluğu altında kayboldular. Ancak temsilcisi oldukları Helen Medeniyeti Roma medeniyetinde yaşamaya ve onu etkilemeye devam etti.

Bir önceki yazımız olan 2.Balkan Savaşı Sebepleri ve Sonuçları başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.