Büyük Mısır Seferi

0

Büyük Mısır Seferi olarak bilinen ve Osmanlı Devleti’nin Memluk Devleti’ne son vererek Mısır’ı fethettiği sefer 1516 ve 1517 yılları arasında düzenlenmiştir. Padişah Yavuz Sultan Selim doğudaki Şah İsmail tehlikesini 1514’te Çaldıran Savaşında bertaraf ettikten sonra doğudaki ikinci tehlike olarak gördüğü Memlükler üzerine yönelmiş ve Büyük Mısır Seferini başlatmıştır.

II. Bayezid’den beri inişli çıkışlı olan Osmanlı-Memluk ilişkileri Bayezid’in son zamanlarında silahlı çatışmaya dönüşmüştür. Babasının izlediği pasif politika sebebiyle tahta çıkar çıkmaz birçok siyasi meselede kesin çözüm arayan Yavuz Sultan Selim bu bağlamda ilk seferini Safeviler üzerine düzenlemiş ve Şah İsmail’i mağlup ederek Anadolu’da bozgunculuk çıkaranların önüne geçmiştir.

Diğer taraftan babası zamanından beri bozuk olan Memluk ilişkilerini de değerlendiren Selim Han Türk hacıların hac yolunda yaşadığı çeşitli sıkıntılar ile Memlükler’in Anadolu’daki Türk beylikleri üzerinde kurduğu baskı sebebiyle bir sefere karar vermiş bulunuyordu. Bununla birlikte memluklerin izlediği yayılmacı politika da Yavuz’un dikkatinden kaçmıyordu.

Canlandırılmış Görsel

1516 Mercidabık Savaşı

Çaldıran Savaşı dönüşünde siyasi olarak sıkıntı yaşanan ve Memlükler’den tarafa meyil eden Dulkadiroğlu Beyliğine son veren Yavuz Sultan Selim Memlükler üzerine gitmenin hesaplarını yapıyordu. Bununla birlikte bu beyliğin ortadan kalkması iki devleti komşu yapmış ve sınır boylarında çeşitli sürtüşmelerin yaşanmasına sebep olmuştur. Ayrıca Memlük Sultanı Kansu Gavri’nin Osmanlıya karşı Avrupa’dan müttefik aramaya başlaması bardağı taşıran son damla olmuştur.

Kansu Gavri Osmanlı’ya karşı Safevilerle de ittifak arayışına girişince Yavuz Sultan Selim 1516 yılında Büyük Mısır Seferini başlatmış oluyordu. İstanbul’dan çıkan Osmanlı ordusu Bursa, Eskişehir, Konya, Mara, Antep güzergahından Mercidabık ovasına gelmiş ve iki ordu burada karşılaşmıştır. Osmanlı Ordusunun yüksek ateş gücü ve Yavuz’un cesur hamleleriyle Mercidabık Savaşı kazanılmış ve Mısır ordusu dağılmış ve başkent Kahire’ye doğru çekilmeye başlamıştır.

1517 Ridaniye Zaferi ve Memlükler’in Sonu

Mercidabık’ta Mısır ordusunu yenen Yavuz Sultan Selim ileri yürüyüşünü devam ettirerek sırasıyla Şam, Halep ve Kudüs’ü fethetmiştir. Memlük problemine de nokta koymayı kafasına koyan Yavuz bu çerçevede Kahire’ye yönelmiştir. Yol güzergahında bulunan Sina çölü on bir günlük kısa bir sürede aşılmış ve Mısır’ın sınırında yer alan El Mukattam dağına varılmıştır. Burada Kansu Gavri’nin yerine geçen Mısır Sultanı Tomanbay oluşturduğu ordusuyla Osmanlı ordusunu bekliyordu. Ancak Yavuz dağın arka tarafından dolaşarak Mısır ordusunu hazırlıksız yakalamış ve bu hamleyle çakılı olan Mısır topları işe yaramaz hale gelmiştir.

Tomanbay Ridaniye ’de savaşın kaybedildiğini görünce Kahire’nin içlerine doğru çekilmiş ve şehir savaşına başlamıştır. İlk başlarda sivil halkın zarar görmemesi açısından dikkatli davranan Osmanlı ordusu daha sonra kesin bir çözüme ulaşmak için sert hamleler yapmış ve neticede Tomanbay yakalanarak Kahire ele geçirilmiştir. Ridaniye zaferi ve Kahire’nin alınmasıyla Mısır’ın fethi tamamlanmış ve Memluk Devleti tarih sahnesinden çekilmiştir.

Bir önceki yazımız olan Abbasiler Devleti Nasıl Kuruldu? başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir