Atatürk Biyografisi ve Bağımsızlık İnkılap Kronolojisi Siyasi ve Kültürel İnkılaplar

0
Cumhuriyet tarihi kronolojisi

Cumhuriyet tarihi kronolojisi


Mustafa Kemal, Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk Cumhurbaşkanı (1923)

29 Ekim 1923 Türkiye Büyük Millet Meclisi, Türk devletini cumhuriyet ilan etti ve M. Kemal Cumhurbaşkanı seçildi.

1 Mart 1924 Atatürk’ün Meclis’teki konuşması: “İslam’ı siyasetteki geleneksel yerinden ayırmak ve uygun yere yükseltmek lâzımdır. Bu, milletin hem dünyevî hem de manevî saadeti için lâzımdır. Acil ve kesin olarak yapmalıyız. mukaddes ve mukaddes inançlarımızı ve değerlerimizi siyasi hırsın ve siyasetin karanlık ve belirsiz aşamasından kurtarın. Müslüman dinini yüceltmenin tek yolu budur”. (1982’de Hükümet, köktendinciliği dünyaya yaymak için faaliyet gösteren Suudi resmi kuruluşu “Rabitat-ül-İslam”ın maaş bordrosuna Avrupa’da görev yapan Türk İmamları bağlama kararı aldı. Ankara Orta Doğu Teknik Üniversitesi İslam Kültür Merkezi)

3 Mart 1924 Halifelik kaldırılır ve Osmanlı ailesi tehcir edilir. Şeriat (İslam hukuku) büroları kapatılır, Şeriat sistemi kaldırılır. Din eğitimi sistemi kaldırılmıştır. Sivil eğitim sistemi tek tip eğitim olarak tanıtılmaktadır. (Din eğitimine ilk olarak 27 Ocak 1947’de Hükümet emriyle devlet okullarının dışında izin verildi; din üzerine seçmeli dersler daha sonra 25 Kasım 1948’de okullara tanıtıldı; 15 Ocak 1949’da İmam yetiştirmek için dini okulların açılması; Bir ilahiyat okulu 4 Haziran 1949’da Ankara Üniversitesi’nde açıldı; 21 Ekim 1950’de din dersleri zorunlu oldu; İmam okulu mezunları 17 Mayıs 1967’de üniversitelere girmeye hak kazandı)

11 Şubat 1925 Doğu illerinde Şeyh Said’in irticai bir isyanı başlar.

21 Şubat 1925 TBMM, Kuran’ın Türkçe’ye çevrilmesi için bir karar aldı.

25 Şubat 1925 Türkiye Büyük Millet Meclisi, siyasette her türlü dini faaliyeti yasaklamıştır.

5 Mayıs 1925 Ermenistan, M. Kemal’i öldürmek için Yunanistan’dan Manuk Manukyan’ı gönderir.

30 Kasım 1925 Türkiye Büyük Millet Meclisi tarikat ve tarikatların kapatılmasına karar verir. (20 türbe 17 Şubat 1950’de halkın saygısına açıldı) (12 Ocak 1997’de Başbakan 51 tarikat ve diğer dini liderlere resmi bir Ramazan yemeği verdi)

26 Aralık 1925 Türkiye Büyük Millet Meclisi uluslararası takvimi kabul etti.

17 Şubat 1926 Türkiye Büyük Millet Meclisi Medeni Kanunu kabul eder.

1 Mart 1926 Türkiye Büyük Millet Meclisi Ceza Kanununu kabul etti.

22 Mart 1926 Türkiye Büyük Millet Meclisi, Türk Dil Kurumu’nu kurar.

22 Nisan 1926 Türkiye Büyük Millet Meclisi Ticaret Kanunu’nu kabul etti.

27 Ağustos 1927 Atatürk’e yönelik bir suikast girişimi engellendi.

28 Ekim 1927 Cumhuriyet döneminin ilk nüfus sayımı yapılıyor.

10 Nisan 1928 Anayasa, Cumhuriyetin Laiklik ilkesini içerecek şekilde değiştirilmiştir.

1 Kasım 1928 Türk alfabesi kabul edildi. Atatürk, “Türk alfabesinin kabulü, bu ülkenin ilerleme mücadelesinde bir mihenk taşı olacaktır” diyor.


Yeni Türk Alfabesinin Öğretimi, Kayseri (1928)

1 Ocak 1929 Zorunlu eğitim için yetişkinler için devlet okulları açılır.

1 Eylül 1929 Okullarda Arapça ve Farsça dersleri kaldırılır.

12 Şubat 1932 Halkevleri, halkı reformlar ve kültürel kimlik konusunda eğitmek amacıyla açılır. (8 Ağustos 1951 tarihli Parlamento kararıyla kapatılmıştır)

18 Temmuz 1932 Türkiye, Milletler Cemiyeti’ne katıldı.

4 Şubat 1933 Hükümet, Kuran ve Ezan’ın Türkçe okunması için bir emir verir. (16 Haziran 1950’de Türkçe ezan okuma zorunluluğu kaldırıldı)


Onuncu Yıl Konuşmasını Yapmak (1933)

15-20 Ekim 1933 Cumhuriyetin ilanının 10. Yıldönümü münasebetiyle tarihi konuşmasını yapıyor. Bu konuşma, onun Kurtuluş Savaşı zamanından o tarihe kadar olan eylemlerinin resmi ve kapsamlı bir hesabını oluşturmaktadır.

12 Ocak 1934 Yunanistan’ın eski Başbakanı Venizelos, Atatürk’ü Nobel Barış Ödülü’ne aday gösteriyor.

21 Haziran 1934 Türkiye Büyük Millet Meclisi soyadları ile ilgili kanunu kabul etti.

2 Kasım 1934 Hükümet, radyoda Türk müziği yayınını geçici olarak durdurur.

24 Kasım 1934 Türkiye Büyük Millet Meclisi kendisine Atatürk soyadını verir.

5 Aralık 1934 Türkiye Büyük Millet Meclisi, milletvekilliği seçimlerinde kadınların oy hakkını kabul etti.


Türk kadınına siyasi hakları Avrupa ve Ortadoğu’daki birçok ülkeden çok daha önce 1934’te verildi.

22 Nisan 1935 Uluslararası Kadınlar Kongresi İstanbul’da toplandı. Atatürk’ün Kongre’ye mesajı: “İnsanlığın mutluluğu ve gururu için kadınların sosyal ve siyasi hakları kullanmasının gerekli olduğuna inanıyorum. Türk kadınlarının dünya kadınlarıyla birlikte dünya barışı ve güvenliği için çalışacaklarından emin olabilirsiniz”.

20 Temmuz 1936 Montrö Antlaşması imzalandı ve Boğazlar üzerindeki tam egemenlik Türkiye’ye verilerek, Boğazlar için geçerli olan yasal rejimi değiştirdi.

2 Ekim 1936 Türkiye, Hatay halkının bağımsızlık davasını Milletler Cemiyeti’ne taşıyor.

27 Ocak 1937 Milletler Cemiyeti Hatay’ın bağımsızlığını tanır.

5 Şubat 1937 Anayasanın laiklik ilkesini içerecek şekilde değiştirilmesi.

21 Mart 1937 Dersim’de gerici ayaklanma patlak verdi.

4 Kasım 1937 Mark Twain Society of America, Atatürk’e ödül takdim ediyor: “Tarihte Büyük İskender, Julius Cesar ve Napoleon’dan daha görkemli bir isim bıraktınız. Askeri ve sivil dehanız insanlık tarihini derinden etkiledi”.

10 Kasım 1938 Atatürk İstanbul’da öldü.

29 Haziran 1939 Hatay Millet Meclisi, Fransızların iç işlerine sürekli müdahale etmesi nedeniyle oybirliğiyle Türkiye’ye katılmaya karar verdi.

Bir önceki yazımız olan 2. Dünya Savaşı Sonrası Türkiye başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir